Βαρυσήμαντη συνέντευξη του λόγιου Ιεράρχη στο Amen.gr με αφορμή την πρόσφατη συνάντησή του με αντιπροσωπεία του Πατριαρχείου Μόσχας που επισκέφθηκε την Σεούλ
Στην μακρινή Κορέα, την χώρα της «Πρωινής Γαλήνης», συντελείται, τουλάχιστον τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, ένα μοναδικό πνευματικό και ιεραποστολικό έργο που αποτελεί μια ισχυρή Ορθόδοξη μαρτυρία. Την ευθύνη της προσπάθειας αυτής έχει η Ορθόδοξη Μητρόπολη Κορέας το έργο της οποίας αποτελεί τον καρπό των εμπνευσμένων επιλογών του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των άοκνων προσπαθειών αρχικά του Επισκόπου Ζήλων και μετέπειτα πρώτου Μητροπολίτου Κορέας Σωτηρίου Τράμπα και εν συνεχεία του διαδόχου του και σημερινού Μητροπολίτου της Κορεατικής χερσονήσου Αμβροσίου Ζωγράφου. Ένα έργο που στηρίζεται και ενισχύεται από τον Ιερό Κλήρο και το ολιγάριθμο πλην όμως συνειδητοποιημένο και δυναμικό ποίμνιο που διακρίνεται για την ανοιχτότητα και την δεκτικότητά του σε μια χώρα που οι ισχυρές παραδόσεις της ευνοούν σε πολλές περιπτώσεις την εσωστρέφεια. Η Ορθόδοξη Μητρόπολη Κορέας, κλήρος και λαός, συνθέτουν μια εικόνα εκκλησιαστικής κοινότητας με ισχυρούς δεσμούς, με αλληλεγγύη, με διάθεση προσφοράς, με την ευγένεια που διακρίνει τον λαό της Κορεατικής χερσονήσου σε συνδυασμό με την ταπείνωση που διέκρινε τους Χριστιανούς της πρώτης αρχαίας Εκκλησίας. Ωστόσο αυτό το πολυδιάστατο έργο που αποτελεί την καλύτερη μαρτυρία για την Ορθόδοξη Εκκλησία μοιάζει πολλές φορές να τραυματίζεται όχι τόσο από εξωτερικές απειλές αλλά από εσωτερικές επιδιώξεις και διεκδικήσεις που θυμίζουν περισσότερο πολιτικές συμπεριφορές παρά αδελφική στάση στο πλαίσιο όσων ορίζουν οι Ιεροί Κανόνες και τα θέσμια που διαμορφώθηκαν από Οικουμενικές και τοπικές Συνόδους στο πέρασμα των αιώνων. Τουλάχιστον αυτό γίνεται αντιληπτό από τη συζήτηση που είχαμε με τον Μητροπολίτη Κορέας Αμβρόσιο εξ αφορμής της πρόσφατης συνάντησής του με αντιπροσωπεία του Πατριαρχείου Μόσχας που επισκέφθηκε την Σεούλ. Μια επίσκεψη την οποία όπως μας δηλώνει ο Μητροπολίτης Αμβρόσιος πληροφορήθηκε την τελευταία στιγμή ενώ δεν παραλείπει να εκφράσει την απογοήτευσή του που το Πατριαρχείο Μόσχας αγνόησε την Ορθόδοξη Μητρόπολη Κορέας. «Δεν είναι σύμφωνο με την εκκλησιαστική τάξη να πληροφορούμαι από εκπρόσωπο της Ρωσικής Κυβέρνησης τα της ελεύσεως του αρχιεπισκόπου Σεργέι στην Κορέα και την επιθυμία του να επισκεφθεί την Μητρόπολή μας», σημειώνει ο Μητροπολίτης Αμβρόσιος, αναφερόμενος στην ενημέρωση που είχε μόλις μία εβδομάδα πριν την άφιξη της ρωσικής Αντιπροσωπείας.
Ο Μητροπολίτη Αμβρόσιος εκφράζει την βαθύτατη ενόχλησή του και πικρία του για αντικανονικές ενέργειες, όπως τις χαρακτηρίζει, που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια από πρόσωπα της Ρωσικής Εκκλησίας εντός της Κανονικής δικαιοδοσίας της Ορθόδοξης Μητροπόλεως Κορέας επισημαίνοντας ότι «το διακύβευμα δεν είμαι εγώ, αλλά η Εκκλησία του Χριστού».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνεντεύξεως με τον Μητροπολίτη Κορέας Αμβρόσιο:
Σεβασμιώτατε, μάθαμε ότι με αφορμή την παρουσίαση στην κορεατική του βιβλίου του Μακαριωτάτου Πατριάρχη Μόσχας κ. Κυρίλλου «Freedom and Responsibility: In a Search for Harmony» επισκέφθηκαν την Ορθόδοξη Μητρόπολη Κορέας ρωσική αντιπροσωπεία υπό τον αρχιεπίσκοπο Solnechnogorsk Σεργέι. Μπορείτε, σας παρακαλούμε, να μας μιλήσετε για την συνάντηση αυτή;
Ευχαρίστως να σας απαντήσω στην ερώτησή σας, κ. Παπαχρήστου, αφού πρώτα σας ευχαριστήσω θερμώς για την ευκαιρία της επικοινωνίας μας. Όπως είπατε, πράγματι επισκέφτηκε και την Ορθόδοξη Μητρόπολη Κορέας η ρωσική αντιπροσωπεία κατά την παραμονή της στην Σεούλ από 14-17 Ιουνίου, αποτελουμένη από τον θεοφιλέστατο αρχιεπίσκοπο Solnechnogorsk Σεργέι, τον κ. Dmitry Petrovsky και μέλη της Ρωσικής Πρεσβείας στην Σεούλ.
Τι εννοείτε «και την Ορθόδοξη Μητρόπολη Κορέας»;
Εννοώ ότι επισκέφθηκαν και επικοινώνησαν, καθώς γνωρίζω, με υψηλόβαθμους Ρωμαιοκαθολικούς, Αγγλικανούς και Προτεστάντες, αλλά και τον Δήμαρχο της Σεούλ, πάντοτε με την συνοδεία Ρώσων διπλωματών από την Ρωσική Πρεσβεία της Σεούλ. Τώρα, τι σκοπό εξυπηρετεί η παρουσία των Ρώσων διπλωματών στις επαφές ενός Ρώσου Κληρικού με τον Μητροπολίτη της Ορθόδοξης Μητρόπολης Κορέας, τις ετερόδοξες Εκκλησίες και τον Δήμαρχο της Σεούλ το αφήνω στην κρίση των αναγνωστών της συνέντευξης.
Γνωρίζετε εάν υπήρχε κάποιος λόγος για τις επαφές αυτές ή ήταν εθιμοτυπικού χαρακτήρα;
Για να απαντήσω στο ερώτημά σας θα πρέπει να σας αναφέρω λίγα τινά από το ιστορικό της επίσκεψης της ρωσικής αντιπροσωπείας στην Κορέα. Τον περασμένο Φεβρουάριο ένα υψηλόβαθμο στέλεχος της Ρωσικής Πρεσβείας στην Σεούλ ζήτησε να με συναντήσει. Μοναδικός σκοπός της συνάντησής μας ήταν να μου επιδώσει το βιβλίο του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ρωσίας κ. Κυρίλλου «Freedom and Responsibility: In a Search for Harmony» μεταφρασμένο στην κορεατική. Από την πρόχειρη φυλλομέτρησή του μόλις το είδα διεπίστωσα ότι είχε εκδοθεί από προτεσταντικό εκδοτικό οίκο, το είχε μεταφράσει ένα πρόσωπο, το οποίο η ρωσική πλευρά το παρουσιάζει ως υπεύθυνο της αυτοαποκαλούμενης «Ορθόδοξης Ρωσικής Ιεραποστολής στην Κορέα» και το είχαν προλογίσει μεταξύ άλλων ο Καρδινάλιος της ΡΚαθολικής Εκκλησίας στην Κορέα και ο πρώην Αρχιεπίσκοπος της Αγγλικανικής Εκκλησίας στην Κορέα. Ευθύς αμέσως εξέφρασα προς τον απεσταλμένο της Ρωσικής Πρεσβείας την βαθειά απογοήτευσή μου για το γεγονός ότι το Πατριαρχείο Μόσχας αγνόησε παντελώς την Ορθόδοξη Μητρόπολη του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Κορέα.
‘Εντεκα μέρες πριν την παρουσίαση του βιβλίου στο κτήριο της Ρωσικής Πρεσβείας της Σεούλ (15/6), το ίδιο πρόσωπο της Ρωσικής Πρεσβείας μου επέδωσε πρόσκληση για την εκδήλωση, μου είπε ότι θα έρθει στην Κορέα ο Αρχιεπίσκοπος Σεργέι, ο οποίος επιθυμεί να επισκεφθεί την Μητρόπολη και μου διαβίβασε την επιθυμία του Πατριαρχείου Μόσχας να συμμετάσχω στην τελετή βιβλιοπαρουσιάσεως. Επειδή δεν είχα την δυνατότητα να του εξηγήσω περισσότερα λόγῳ του ότι η συνάντησή μας αυτή την φορά έγινε στο τέλος της θ. Λειτουργίας στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Νικολάου στην Σεούλ, κατά την ώρα της διανομής του Αντιδώρου, του είπα μόνον επί λέξει: «Όλα όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα σχετικά με το βιβλίο έχουν γίνει λανθασμένα. Τίποτα δεν έγινε σωστά».
Τι εννοούσατε;
Εννοούσα ότι αγνόησαν τελείως την Ορθόδοξη Εκκλησία της Κορέας και μόλις την τελευταία στιγμή, για να τηρήσουν τα προσχήματα, ήρθε να με προσκαλέσει στην εκδήλωση. Επιπλέον ότι δεν είναι σύμφωνο με την εκκλησιαστική τάξη να πληροφορούμαι από εκπρόσωπο της Ρωσικής Κυβέρνησης τα της ελεύσεως του αρχιεπισκόπου Σεργέι στην Κορέα και την επιθυμία του να επισκεφθεί την Μητρόπολή μας. Φαντάζεσθε ποιες θα ήταν οι αντιδράσεις εάν εγώ μετέβαινα π.χ. στην Ρωσία και κοινοποιούσα τα του ταξιδίου μου και την πρόθεσή μου να επισκεφθώ το Τμήμα Εξωτερικών Υποθέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας με κάποιο διπλωματικό υπάλληλο της Ελληνικής Πρεσβείας στην Μόσχα;
Πέντε ημέρες μετά, στην δεξίωση της Ρωσικής Πρεσβείας, στην οποία ο Ρώσος πρέσβης κάλεσε για πρώτη φορά την Ορθόδοξη Μητρόπολη Κορέας, εκπρόσωπος του Ρώσου Πρέσβη μου επέδωσε φάκελο στον οποίο υπήρχε γράμμα του αρχιεπισκόπου Σεργέι ρωσιστί και αγγλιστί. Στο γράμμα του ο αρχιεπίσκοπος Σεργέι με πληροφορούσε, για πρώτη φορά επίσημα από πλευράς Πατριαρχείου Μόσχας, περί της εκδηλώσεως για την έκδοση του βιβλίου του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Μόσχας, με προσκαλούσε στην βιβλιοπαρουσίαση στην Ρωσική Πρεσβεία και εξέφραζε την ευχή να με συναντήσει κατά τον ερχομό του στην Κορέα.
Του απαντήσατε;
Βεβαίως του απάντησα και μάλιστα ηλεκτρονικά, ώστε να λάβει την απάντησή μου πριν τον ερχομό του στην Κορέα. Στην απάντησή μου του ανέφερα ότι μετά χαράς θα τον δεχθούμε στην Μητρόπολη Κορέας σε συγκεκριμένη μέρα και ώρα και επιπλέον τον προσκάλεσα να συλλειτουργήσουμε την Κυριακή στον Καθεδρικό Ναό μας.
Σας απάντησε;
Όχι ο ίδιος αλλά ο κ. Dmitry Petrovsky, ο οποίος εργάζεται στο Τμήμα Εξωτερικών Υποθέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας και είναι υπεύθυνος για την Ασία.
Απ’ όσα μας περιγράψατε θεωρείτε ότι τηρήθηκε η εκκλησιαστική δεοντολογία; Δηλαδή σε ότι αφορά το ότι εσείς γράψατε σε ένα βοηθό Επίσκοπο και σας απάντησε ένας λαϊκός υπάλληλος.
Ασφαλώς δεν τηρήθηκε η εκκλησιαστική δεοντολογία. Αλλά δεν έδωσα σημασία στο γεγονός χάριν της αγάπης και της ειρήνης. Αυτό όμως που έχω να σχολιάσω είναι το αναφερόμενο στην απάντηση ότι: «μετά βαθειάς λύπης ο θεοφιλέστατος Σεργέι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην πρόσκληση για συλλειτουργία, ώστε μέσω της θείας Ευχαριστίας να διατρανωθεί η ενότητά μας, γιατί το Σάββατο 17 Ιουνίου το πρωί θα φύγει από την Σεούλ». Όταν το διάβασα αυτομάτως ήρθε στο νου μου αυτό που συνέβη κατά την 10η Γενική Συνέλευση του WCC στο Μπουσάν. Θυμάμαι πάντοτε μετά λύπης ότι ευρισκόμενος στον χώρο της Γεν. Συνέλευσης επεδίωξα να συναντήσω τον Σεβ. Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα. Τον χαιρέτισα, τον καλοσώρισα στην Κορέα και τον ενημέρωσα ότι την προσεχή Κυριακή 13 Νοεμβρίου τα μέλη των Ορθοδόξων Αντιπροσωπειών θα έχουμε ένα πανορθόδοξο συλλείτουργο στην Ενορία μας στο Μπουσάν και άλλο πανορθόδοξο συλλείτουργο στην Ενορία μας στην Σεούλ για όσους εκ των συνέδρων θα ταξιδέψουν το σαββατοκύριακο για να γνωρίσουν την πρωτεύουσα της χώρας. Με ύφος κυνικό μου απάντησε ότι «εγώ θα λειτουργήσω στο Ρωσικό Προξενείο του Μπουσάν». Έτσι η Ρωσική Αντιπροσωπεία κατέστρεψε την ενότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας εν τη θεία Ευχαριστία, αφού όλοι οι Ορθόδοξοι, Κορεάτες και επισκέπτες, τέλεσαν την θ. Λειτουργία στους κατάμεστους ναούς μας στο Μπουσάν και στην Σεούλ μαζί, ενώ οι Ρώσοι τέλεσαν το μυστήριο της θ. Ευχαριστίας στο χωλ του Ρωσικού Προξενείου με «εκκλησίασμα» 5 – 6 Ρώσων!
Τελικώς ήρθε η ρωσική αντιπροσωπεία στην Μητρόπολη; Τι συζητήσατε;
Την Παρασκευή 16 Ιουνίου και ώρα 1 μ.μ. έφθασε στην Μητρόπολη ο αρχιεπίσκοπος Solnechnogorsk Σεργέι, συνοδευόμενος από τον κ. Dmitry Petrovsky, και μέλη της Ρωσικής Πρεσβείας. Τα της συναντήσεώς μας μπορείτε να τα δείτε στην ιστοσελίδα του Πατριαρχείου Μόσχας (https://mospat.ru/ru/2017/06/16/news147495/) σε ανάρτηση που έγινε την επομένη της συναντήσεώς μας.
Μετά τα όσα ευθαρσώς και με πνεύμα αγάπης τους είπαμε νομίζαμε ότι κατανόησαν το δίκαιο των θέσεών μας και γι αυτό δεν είχαμε σκοπό να δώσουμε καμμία συνέχεια και να δημοσιοποιήσουμε τα της συναντήσεώς μας. Όταν, όμως, είδαμε το δημοσίευμα απογοητευθήκαμε πλήρως. Εφόσον, λοιπόν, δημοσίευσαν το γεγονός της συναντήσεώς μας, νομίζω πως δικαιούμαστε να σχολιάσουμε τα γραφόμενα του δημοσιεύματος και να παραθέσουμε τα γεγονότα όπως έχουν και όχι όπως θα ήθελαν ορισμένοι να έχουν.
Εκτιμάτε, δηλαδή, ότι η δημοσίευση του περιεχομένου της συναντήσεώς σας δεν έγινε με αντικειμενικότητα;
Ναι, δυστυχώς, δεν έγινε με αντικειμενικότητα. Λυπάμαι βαθύτατα που είμαι υποχρεωμένος να απαντώ έτσι στην ερώτησή σας. Τα όσα, όμως, θα σας αναφέρω στην συνέχεια θα αποδείξουν, νομίζω, ότι δυστυχώς στην συμπεριφορά των αδελφών μας Ρώσων επικρατεί η σκοπιμότητα και η διπλωματία και όχι οι αδελφικές σχέσεις.
Πρώτα πρώτα θεωρώ πολύ άσχημο από την ρωσική πλευρά το γεγονός ότι ενώ ανέφεραν όλους όσοι συμμετείχαν στην συνάντησή μας παρέλειψαν τον σλαβόφωνο ιερέα μας π. Ρωμανό Kavchak.
Θεωρείτε ότι υπήρχε κάποιος λόγος;
Ναι, γιατί είναι Ουκρανός που ανήκει στο Οικουμενικό μας Πατριαρχείο και όχι στο Πατριαρχείο Μόσχας. Για να γίνει περισσότερο κατανοητό αυτό θα χρειαστεί να αναφερθώ λίγο στην ιστορία του πράγματος. Κατά την συνάντησή μας ανέφεραν, αλλά και στην ιστοσελίδα του Πατριαρχείου Μόσχας ανέγραψαν ότι από το 2000 μέχρι το 2011 την ποιμαντική μέριμνα των Ρώσων στην Σεούλ και σε άλλες πόλεις της Νοτίου Κορέας είχε αναλάβει ο Ρώσος ιερομόναχος π. Θεοφάνης Κιμ. Αυτό είναι αληθές κατά το ήμισυ. Ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Θεοφάνης, με τον οποίο είχαμε και έχουμε άριστες αδελφικές σχέσεις, ήρθε στην Κορέα μετά από αίτημα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κορέας και νυν Πισιδίας π. Σωτηρίου, το οποίο διεβιβάσθη, κατά την τάξη, στο Πατριαρχείο Μόσχας μέσω του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ο π. Θεοφάνης ανήκε μεν στο Πατριαρχείο Μόσχας αλλά στην Κορέα διακόνησε όχι ως κληρικός του Πατριαρχείου Μόσχας αλλά ως κληρικός της εν Κορέᾳ Εκκλησίας γι αυτό και μνημόνευε τον αείμνηστο τώρα Μητροπολίτη κυρό Διονύσιο και από το 2004, που η Εξαρχία Κορέας ανυψώθηκε σε Μητρόπολη Κορέας, τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κορέας π. Σωτήριο. Είναι θλιβερό να διαβάζει κανείς σε κείμενα προερχόμενα από το Πατριαρχείο Μόσχας ότι η ιστορία της Ορθοδοξίας στην Κορέα άρχισε με Ρώσους Ιεραποστόλους το 1900, όπως πράγματι έγινε, και ότι σταμάτησε το 1949 «κάτω από την πίεση αμερικανικών κατοχικών αρχών»! Ήταν η Νότια Κορέα το 1949 υπό αμερικανική κατοχή; Αυτό είναι παραποίηση της Ιστορίας. Η αλήθεια είναι ότι ο τελευταίος Ρώσος αρχιμανδρίτης π. Πολύκαρπος (Πριιμάκ) εξεδιώχθη από την Σεούλ το 1949 από τις κορεατικές αρχές για λόγους που δεν είναι του παρόντος να αναπτύξω. Το επίσης θλιβερό είναι ότι μετά την εκδίωξη του π. Πολυκάρπου το 1949 παρουσιάζουν τον π. Θεοφάνη Κιμ που ήρθε από την Ρωσία το 2000 για να διακονήσει την υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο εν Κορέᾳ Εκκλησία, ως συνεχιστή του έργου των Ρώσων Ιεραποστόλων της πρώτης περιόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Κορέα, αγνοώντας παντελώς το έργο που επιτέλεσαν με μεγάλη αυτοθυσία οι Έλληνες στρατιωτικοί ιερείς κατά τον πόλεμο της Κορέας και το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο από το 1955 μέχρι σήμερα. Όταν το 2011 το Πατριαρχείο Μόσχας εξέλεξε τον π. Θεοφάνη Κιμ Επίσκοπο Kyzyl και Tyva και έφυγε από την Κορέα ενημερώσαμε το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο και ζητήσαμε να σταλεί στην Κορέα αντικαταστάτης του για το σλαβόφωνο ποίμνιο. Αμέσως μετά την εκλογή του σε Επίσκοπο και πριν την χειροτονία του ρώτησα τον π. Θεοφάνη να μας προτείνει εάν έχει κάποιον Ρώσο για αντικαταστάτη του. Ρώτησε κάποιον γνωστό του έγγαμο κληρικό αλλά δεν δέχτηκε να έρθει στην Κορέα. Κατά την εις επίσκοπον χειροτονία του π. Θεοφάνη στην Μόσχα, στην οποία συμμετείχε πενταμελής ομάδα εκπροσωπούσης το ποίμνιο της Ορθόδοξης Μητρόπολης Κορέας, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Μόσχας κ. Κύριλλος με ρώτησε τι θα κάνουμε και του απάντησα ότι για το θέμα είναι ενημερωμένο ήδη το Οικουμενικό Πατριαρχείο και περιμένουμε. Πράγματι πολύ σύντομα το Οικουμενικό Πατριαρχείο βρήκε και χειροτόνησε σε διάκονο και πρεσβύτερο τον π. Ρωμανό Kavchak και μας τον απέστειλε. Ο π. Ρωμανός είναι ένας λαμπρός κληρικός και επιτυχημένος οικογενειάρχης, που συχνά λέω ότι είναι μεγάλο δώρο του Θεού στην Εκκλησία μας στην Κορέα. Με το ήθος, το εκκλησιαστικό του φρόνημα και την εργατικότητά του έχει αγαπηθεί από όλους και κατόρθωσε να φέρει πολύ κοντά Ρώσους και Ουκρανούς σε περιόδους που λόγῳ των πολιτικών γεγονότων οι σχέσεις ήταν εχθρικές. Είναι λίαν χαρακτηριστικό ότι δημοσιογράφος της μεγαλύτερης σε κυκλοφορία εφημερίδας στην Κορέα ΤΣΟΣΟΝ ΙΛΜΠΟ ήρθε την Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2015, τότε που ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας ήταν ακόμη σε μεγάλη ένταση, είδε την αγαστή και αδελφική συνεργασία μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών στο κατ᾽ έτος διοργανούμενο από τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Νικολάου International Food Festival και την Δευτέρα έγραψε άρθρο με τον εντυπωσιακό τίτλο: «Οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί στην Σεούλ γκρεμίζουν τα σύνορα» και τόνιζε στο άρθρο του τον ειρηνευτικό ρόλο της Ορθοδοξίας. Αυτό που κατάλαβε ένας μη χριστιανός Κορεάτης δημοσιογράφος φαίνεται πως είναι δύσκολο να γίνει κατανοητό από ορισμένους ορθοδόξους γιατί σκέπτονται εθνικιστικά. Το συμπέρασμα στο οποίο θα ήθελα να καταλήξω είναι ότι τον π. Ρωμανό, ο οποίος έχει αφοσιωθεί στην εξυπηρέτηση των πνευματικών και λειτουργικών αναγκών των Ρωσοφώνων, όχι μόνον της Σεούλ αλλά ολοκλήρου της Κορέας, οι εκπροσωπούντες την ρωσσική Εκκλησία θα έπρεπε να εκτιμούν την προσφορά του προς τους συμπατριώτες τους και όχι να τον αγνοούν, από σκοπιμότητα. Σας εξομολογούμαι ότι συγκινούμαι κάθε φορά που τον βλέπω π.χ. να τρέχει με αυταπάρνηση, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας και κάτω από δυσμενείς πολλές φορές καιρικές συνθήκες, στα νοσοκομεία για να συμπαρασταθεί στους πολλούς καρκινοπαθείς Ρώσους, και ιδιαιτέρως στα μικρά παιδιά, που έρχονται για θεραπεία στην Κορέα.
Πέρα από αυτό υπάρχει και κάτι άλλο που σας ενόχλησε από την επίσκεψη της ρωσικής αντιπροσωπείας στην Κορέα;
Κατ᾽ αρχήν αυτή καθ᾽ εαυτή η επίσκεψη, με τον σκοπό για τον οποίο έγινε, σε χώρο της δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Η βιβλιοπαρουσίαση του βιβλίου του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Μόσχας κ. Κυρίλλου ήταν η πρόφαση για την επίσκεψη. Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι μετά την Κορέα το πρόγραμμα της ρωσικής αντιπροσωπείας ήταν να ταξιδέψουν σε άλλες χώρες της Ανατολικής Ασίας για να επισκεφθούν άλλες «ενορίες»! Ας σημειωθεί εδώ, για την ενημέρωση των αναγνωστών σας, ότι στις χώρες αυτές το Οικουμενικό Πατριαρχείο από 40ετίας ασκεί ιεραποστολικό έργο, έχει ανεγείρει ναούς, χειροτόνησε μετά από κατάλληλη εκπαίδευση κληρικούς και ίδρυσε τις Ιερές Μητροπόλεις Χονγκ Κονγκ και Σιγκαπούρης για την περαιτέρω ανάπτυξη της ορθόδοξης μαρτυρίας. Παρ᾽ όλα αυτά το Πατριαρχείο Μόσχας έχει κάνει στις περιοχές αυτές κάτι εντελώς καινοφανές. Έχει ορίσει τον αρχιεπίσκοπο Σεργέι σαν «Διευθυντή των Ενοριών του Πατριαρχείου Μόσχας στις χώρες της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ασίας». Έχει υπάρξει ξανά στα εκκλησιαστικά χρονικά τέτοιος τίτλος σε Επίσκοπο;
Υπάρχουν Ενορίες που υπάγονται στο Πατριαρχείο Μόσχας στην Κορέα;
Στην φαντασία μερικών ναι, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν. Στην Κορέα υπάρχει μία αντικανονική κατάσταση, την οποία οι εκπρόσωποι του Πατριαρχείου Μόσχας καλλιεργούν αντί να την αγνοήσουν. Το ίδιο κάνουν, όπως γνωρίζω, και σε άλλες χώρες της δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ασία.
Μπορείτε, σας παρακαλώ, να μας εξηγήσετε τι εννοείτε «αντικανονική κατάσταση»;
Είναι μια μεγάλη ιστορία. Θα προσπαθήσω να είμαι όσο πιο σύντομος γίνεται. Στις 12 Φεβρουαρίου 1993 καθαιρέθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ο Κορεάτης ιερέας Ιουστίνος Κανγκ για κανονικά παραπτώματα. Όταν πληροφορήθηκε ο Ιουστίνος τα της καθαιρέσεώς του πήγε με άγριες διαθέσεις στο γραφείο του Σεβασμιωτάτου Σωτηρίου, τον προπηλάκισε και τον απείλησε ότι θα τον διώξει από την Κορέα. Σε σύντομο χρονικό διάστημα έφυγε από την Κορέα και πήγε στην Ρωσία για να σπουδάσει τάχα ρωσική γλώσσα και θεολογία στην Θεολογική Ακαδημία της Αγίας Πετρουπόλεως αποσιωπώντας τα της καθαιρέσεώς του. Οι υπεύθυνοι εκεί χωρίς να εξετάσουν την περίπτωση, εννοώ να ρωτήσουν την Ορθόδοξη Εκκλησία της Κορέας, ως όφειλαν, τον δέχτηκαν. Τελικά μετά από παρέμβαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου προς το Πατριαρχείο Μόσχας εκδιώχθηκε ο καθηρεμένος από την θεολογική Ακαδημία. Όταν συνέβη αυτό ο Ιουστίνος φώναζε, έβριζε, μεθούσε κι έκανε ασυνήθιστα πράγματα για ιεροσπουδαστή, που τα θυμούνται ακόμα οι συμφοιτητές του με αποτροπιασμό. Τελικά ξαναγύρισε στην Κορέα, παριστάνοντας τον ιερέα. Τότε συνδέθηκε με τον σχισματικό Μητροπολίτη ROCOR Ιλαρίωνα (νυν Μητροπολίτη Ανατολικής Αμερικής και Νέας Υόρκης) και άρχισε να δραστηριοποιείται σαν ιερέας και υπεύθυνος της Ορθόδοξης Ρωσικής Ιεραποστολής στην Κορέα. Ο σχισματικός επίσκοπος Ιλαρίων άρχισε να επισκέπτεται την Κορέα, όπως έκανε και εξακολουθεί να κάνει και σε άλλες χώρες της δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ασία, λειτουργούσε στο σπίτι του πρώην ιερέα Ιουστίνου, που το είχε μετατρέψει σε «ναό» και προέβη σε πλείστες όσες αντικανονικές πράξεις. Μέχρι που φθάσαμε στην συμφωνία ενώσεως μεταξύ Πατριαρχείου Μόσχας και ROCOR τον Μάϊο του 2007. Τότε ο Μητροπολίτης Ιλαρίων δεν έπαψε να έχει σχέσεις με τον καθηρημένο από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Ιουστίνο, όπως θα περίμενε ο καθένας που σέβεται στοιχειωδώς το Κανονικό Δίκαιο. Η κάλυψή του από τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα είχε ως συνέπεια ο Ιουστίνος να αποθρασυνθεί τελείως ώστε να παρουσιάζεται σαν κανονικός ιερέας και να καυχιέται σε Ορθοδόξους και μη ότι ανήκει πλέον στο Πατριαρχείο Μόσχας. Διαμαρτυρηθήκαμε στο Πατριαρχείο Μόσχας μέσω του Οικουμενικού Πατριαρχείου, εστάλη τελικώς επιστολή από το Τμήμα Εξωτερικών Υποθέσεων, που έγραφε ότι δεν αναγνωρίζουν τον Ιουστίνο Κάνγκ ως Ιερέα, αλλά παρ´ όλα αυτά ο πρώην σχισματικός Μητροπολίτης Ιλαρίων τον ανεγνώριζε και έτσι με την υποστήριξή του ο Ιουστίνος συνέχιζε ακάθεκτος την αντικανονική δραστηριότητά του στην Κορέα. Ο Σεβασμιώτατος Σωτήριος για να προφυλάξει το ποίμνιο της εν Κορέᾳ Εκκλησίας μας αναγκάστηκε τότε να δημοσιεύσει στο εβδομαδιαίο φυλλάδιο της Μητροπόλεώς μας Jubo την απόφαση καθαιρέσεώς του. Βλέπετε ότι δεν το έκανε για χρόνια αυτό σεβόμενος τον ίδιο και την οικογένειά του. Εξ αιτίας της εν λόγῳ δημοσιεύσεως ο Ιουστίνος μήνυσε στα πολιτικά δικαστήρια τον Σεβασμιώτατο Σωτήριο για συκοφαντική δυσφήμιση και αναγκάστηκε ο γέροντας Μητροπολίτης στα γεράματά του να τρέχει, για πρώτη φορά στην ζωή του, στα δικαστήρια. Αυτό ήταν το «ευχαριστώ» του Ιουστίνου για τις πολλαπλές ευεργεσίες που έλαβε ο ίδιος και η οικογένειά του από τον Σεβ. Σωτήριο επί σειρά ετών. Όταν ήρθε στην Εκκλησία μας πάμφτωχος, ο Σεβ. Σωτήριος του έδωσε σπίτι για να μείνει, χρήματα για να ζήσει η οικογένειά του, για να πάνε σχολείο τα παιδιά του, του χορήγησε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κ.λπ. Επιπλέον τον βοήθησε να σπουδάσει, αφού δεν είχε τελειώσει ούτε το Λύκειο.
Για να δείτε το μέγεθος των αντικανονικών πράξεων του πρώην σχισματικού Μητροπολίτη Ιλαρίωνος και την ευθύνη του Πατριαρχείου Μόσχας γι αυτό το μεγάλο πρόβλημα, θα σας αναφέρω και το εξής. Την Τρίτη 23 Ιουνίου 2009 ο πρώην σχισματικός Ιλαρίων ήρθε στην Κορέα και έκειρε ηγούμενο τον παντρεμένο Ιουστίνο και ηγουμένη την σύζυγό του Ελένη και «ίδρυσαν» δύο «μονές». Μία με ηγούμενο τον καθηρημένο «Ιερομόναχο Ιουστίνο» και μία με ηγουμένη την γυναίκα του. Το δε ακόμη τραγελαφικότερο είναι ότι ο χώρος που στεγάστηκαν και τα δύο αυτά υποτιθέμενα μοναστήρια είναι το κοινό σπίτι του ζεύγους. Έτσι ο Μητροπολίτης Ιλαρίων είναι ο δημιουργός στην Κορέα μιας παγκόσμιας πρωτιάς: Ένα σπίτι με έναν ηγούμενο και μια ηγουμένη χωρίς κανέναν μοναχό και καμμία μοναχή! Αναρωτιέμαι, πώς αυτή την κατάντια την αποδέχεται το Πατριαρχείο Μόσχας και επιτρέπει να εξευτελίζεται έτσι ο ιερός θεσμός της ιερωσύνης και του μοναχισμού;
Δηλαδή έναν έγγαμο τον χαρακτήρισαν σαν «Ιερομόναχο»;
Βεβαίως, έτσι τον παρουσίαζαν και στην σχετική ιστοσελίδα τους. Θα ήταν, ομολογουμένως, ενδιαφέρον και πολύ διδακτικό συνάμα να μάθουν, όχι μόνον ο Μητροπολίτης Ιλαρίων, αλλά και όλοι οι εμπλεκόμενοι σ᾽ αυτή την θλιβερή ιστορία, ότι ο Ιουστίνος παρά την σχέση του με τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα δεν έπαψε ποτέ μέχρι τον θάνατό του να προσπαθεί να απαλλαγεί από την ποινή της καθαιρέσεώς του. Γι αυτό, άλλοτε με προσεγγιστικές επαφές, άλλοτε με επιστολές και άλλοτε με απειλές προς τον Παναγιώτατο Οικουμενικό μας Πατριάρχη και τον Σεβασμιώτατο Σωτήριο προσπαθούσε να επανέλθει στην κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία της Κορέας, γιατί ποτέ, όπως φαίνεται, δεν πίστεψε ότι βρίσκεται στην κανονικότητα ευρισκόμενος υπό τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα. Στο αρχείο της Μητρόπολής μας μπορεί κανείς να δει τις επιστολές του και να διαπιστώσει την αμετανοησία του.
Στο μεταξύ είχε γίνει και η χειροτονία του γιου του μακαρίτη Ιουστίνου;
Μάλιστα. Την επομένη μέρα της «κουράς» του Ιουστίνου, δηλαδή την Τετάρτη 24 Ιουνίου 2009, ο Μητροπολίτης Ιλαρίων χειροτόνησε τον Παύλο στο σπίτι του (κατ᾽ άλλους στο δωμάτιο του ξενοδοχείου, όπου διέμενε), σε πρεσβύτερο και τον όρισε υπεύθυνο της «Ορθόδοξης Ρωσικής Ιεραποστολής στην Κορέα». Τον χειροτόνησε εν κρυπτώ και παραβύστω και όχι δημοσίως ενώπιον του λαού του Θεού, όπως επιβάλλεται από την μακραίωνη πράξη της Εκκλησίας μας, γιατί γνώριζε πολύ καλά την αντικανονικότητα του πράγματος. Να προσθέσω στο σημείο αυτό ότι ο Παύλος Κανγκ από 25ετίας έχει διακόψει την σχέση του με την εν Κορέα Ορθόδοξη Εκκλησία. Επειδή στερείται οποιασδήποτε θεολογικής παιδείας και στοιχειώδους γνώσεως Κανονικού Δικαίου, γι αυτό και δεν δίστασε, Ορθόδοξος ων, να τελέσει τον γάμο του στην Αγγλικανική Εκκλησία. Ένα τέτοιο πρόσωπο είναι υπεύθυνο, κατά το Πατριαρχείο Μόσχας, της «Ορθόδοξης Ρωσικής Ιεραποστολής στην Κορέα»! Είναι να λυπάται κανείς.
Σεβασμιώτατε, ως ο Κανονικός Ποιμενάρχης της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Κορέα έχετε ενημερώσει για όλα αυτά το Πατριαρχείο Μόσχας; Ενημερώσατε την ρωσική αντιπροσωπεία κατά την πρόσφατη συνάντησή σας;
Τους ενημέρωσα δια πολλών, αλλά μετά πολλής λύπης διαπιστώσαμε, όλοι όσοι συμμετείχαμε από την Μητρόπολή μας στην συνάντηση, ότι προσπαθούσαν να καλύψουν τις αντικανονικότητες του Μητροπολίτου Ιλαρίωνος. Το φοβερό είναι ότι τα ήξεραν, όπως μας δήλωσαν, και εν τούτοις είχαν μαζί τους τον Παύλο Κανγκ σε όλες τις επισκέψεις τους με τους αρχηγούς των διαφόρων Εκκλησιών και τον Δήμαρχο της Κορέας, εκτός της επισκέψεώς τους στην Ορθόδοξη Μητρόπολη Κορέας. Σκοπός τους δυστυχώς ήταν να τον προβάλλουν σαν υπεύθυνο της ρωσικής, τάχα, ενορίας και ιεραποστολής στην Κορέα. Είναι χαρακτηριστικό του μη σεβασμού τους προς την κανονική τάξη ότι πριν έρθουν στην συνάντησή μας, ο Αρχιεπίσκοπος Σεργέι τέλεσε μνημόσυνο, χωρίς την άδεια του οικείου Μητροπολίτου, για τους πεσόντες μαχητές του Ρωσικού στόλου στις 9 Φεβρουαρίου 1904, στο μνημείο των Ρώσσων ναυτών του καταδρομικού «Βαριάγκ» στην πόλη Ιντσόν.
Αυτό αποτελεί παρ᾽ ενορία πράξη;
Ασφαλώς, γιατί το μνημόσυνο δεν τελέστηκε σε χώρο της Ρωσικής Πρεσβείας, που θα μπορούσε να το δικαιολογήσει κανείς, αλλά σε δημόσια πλατεία, στην οποία βρίσκεται το μνημείο των πεσόντων.
Σας έδωσαν κάποια εξήγηση για την στάση του κ. Ιλαρίωνα, σχετικά με όλα όσα μας είπατε;
Ο Αρχιεπίσκοπος Σεργέι, μετά από όσα άκουσε, μας είπε ότι ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Μόσχας κ. Κύριλος είναι πολύ αυστηρός μαζί του. Όταν δε επιμείναμε λέγοντας ότι οι αντικανονικές πράξεις του εκθέτουν σύνολη την Ορθόδοξη Εκκλησία και το Πατριαρχείο Μόσχας ιδιαιτέρως, η απάντησή του ήταν ότι «τα ανέχονται για λόγους οικονομίας». Ο αντίλογός μας ήταν ότι ο Μητροπολίτης Ιλαρίων, σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες θα έπρεπε να είχε καθαιρεθεί για όλα όσα αντικανονικά έχει πράξει μετά την ένωση της ROCOR με το Πατριαρχείο Μόσχας. Ως γνωστόν, η κακώς εννοουμένη οικονομία βλάπτει, δεν ωφελεί την Εκκλησία.
Θέσατε και το ζήτημα του υπευθύνου που όρισαν για την «Ορθόδοξη Ρωσική Ιεραποστολή στην Κορέα»;
Μετά από όσα τους είπαμε και τα οποία, όπως σας είπα, κατά δήλωσή τους, τα ήξεραν, η απάντησή τους και πάλι ήταν «οικονομία». Ο αρχιεπίσκοπος Σεργέι μας συμβούλεψε, μάλιστα, να καταλάβουμε τον Παύλο γιατί είναι πληγωμένος από τον προ τριετίας θάνατο του πατέρα του· ότι θέλει στοργή και αγάπη· ότι πρέπει να τον πλησιάσουμε, να κουβεντιάσουμε μαζί του και να τον δεχτούμε να λειτουργεί με τον σλαβόφωνο ιερέα μας π. Ρωμανό δύο φορές τον μήνα· επιπλέον να τον διδάξουμε θεολογία και λειτουργική και άλλα παρόμοια. Μετά από αυτά τους ανέφερα το εξής περιστατικό: Πριν δύο χρόνια, ένα μεσημέρι ο Παύλος Κανγκ ήρθε στον ναό του Αγίου Νικολάου. Παρατήρησα τότε ένα νέο να κάθεται πολύ ώρα στον ναό και ρώτησα τον διάκονο Γιοχάν εάν τον ξέρει. Όταν άκουσα ότι είναι ο Παύλος Κανγκ (δεν τον ήξερα γιατί τον έβλεπα για πρώτη φορά) τον προσκάλεσα να έρθει στο γραφείο για να συζητήσουμε. Του μίλησα με όση ευγένεια και καλωσύνη διαθέτω, επειδή ξέρω πως είναι το θύμα της αντικανονικότητας του πατέρα του. Του ευχήθηκα συλλυπητήρια για τον θάνατο του πατέρα του και προσπάθησα να του εξηγήσω ότι όσα αντικανονικά έγιναν στο παρελθόν δεν πρέπει να τα συνεχίζει. Αυτός ως νέος άνθρωπος θα πρέπει να πορευθεί τον δρόμο της κανονικότητας για την σωτηρία του και για τον απεγκλωβισμό του απ᾽ αυτή την θλιβερή ιστορία. Έδειξε πως τα άκουσε καλά. Και μάλιστα ζήτησε να επισκεφθεί τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πισιδίας π. Σωτήριο στο Μοναστήρι μας της Μεταμορφώσεως, για να συζητήσουν μαζί το θέμα του, αφού επί των ημερών του ως Μητροπολίτου Κορέας έγινε η καθαίρεση του πατέρα του. Την εποχή εκείνη συνέπεσε ο Σεβασμιώτατος Σωτήριος να βρίσκεται στην Πισιδία. Του υποσχέθηκα ότι μόλις επιστρέψει στην Κορέα θα του κλείσουμε μια συνάντηση μαζί του. Η πρότασή μας φάνηκε πως τον ικανοποίησε. Του προσφέραμε ως δώρο βιβλία των εκδόσεών μας και συμφωνήσαμε ότι σύντομα θα επικοινωνήσουμε μαζί του. Όταν επέστρεψε ο Σεβασμιώτατος Σωτήριος στην Κορέα αμέσως τακτοποιήσαμε την συνάντηση. Του τηλεφωνήσαμε πολλές φορές. Ποτέ δεν απάντησε. Του στείλαμε μήνυμα με την αδελφή του, όταν την συναντήσαμε σε μια εκδήλωση στην Αγγλικανική Εκκλησία, στην οποία εργάζεται ως γραμματέας. Και πάλι καμμιά ανταπόκριση στο κάλεσμά μας. Στο σημείο αυτό ρώτησα κατά πρόσωπο τον αρχιεπίσκοπο Σεργέι: «Θεοφιλέστατε, τι άλλο να κάνουμε για τον Παύλο; Είναι ξεκάθαρο ότι δεν επιθυμεί καμμιά επικοινωνία με την κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία της Κορέας». Η απάντησή του ήταν «να κάνετε ό,τι κάνουν στα μοναστήρια, π.χ. στο Βατοπαίδι, ό,τι κάνει ο γέροντας Εφραίμ, ο οποίος είναι ο πνευματικός μου». Δηλαδή, μας εξήγησε, όπως στο Βατοπαίδι μπορείς ενδεχομένως να συναντήσεις ανάμεσα στους μοναχούς και κάποιους προβληματικούς, τους οποίους ο ηγούμενος τους αντιμετωπίζει με οικονομία, έτσι πρέπει να κάνετε κι εσείς με τον Παύλο.
Η διαφορά, αντείπα, με τον Παύλο και τα προβληματικά πρόσωπα που ίσως υπάρχουν όχι μόνον στο Βατοπαίδι, αλλά σε όλα τα μοναστήρια και γενικώς μέσα στην Εκκλησία και στην Κοινωνία, είναι ότι ο Παύλος δεν θέλει να συνεργαστεί, δεν θέλει να έχει επικοινωνία μαζί μας, αλλά συνεχίζει τον αντικανονικό δρόμο που χάραξε ο πατέρας του.
Σας παρακαλούμε, Σεβασμιώτατε, επέμεινε ο Αρχιεπίσκοπος Σεργέι να δείξετε κατανόηση στο πρόβλημα και να τον βοηθήσετε. Σας παρακαλούμε να συνεργαστείτε μαζί μας γι αυτόν τον άνθρωπο.
Ο κ. Dmitry Petrovsky σε παρέμβασή του είπε: «Να σκεφθείτε την εκκλησία και το ποίμνιό του». Στο σημείο αυτό αναγκάστηκα να του απαντήσω σε έντονο ύφος: «Συγνώμη, αλλά για ποια εκκλησία μιλάτε, για το σπίτι του; Για ποιο ποίμνιο; Έχετε υπόψη σας κανένα ποίμνιο που δεν το ξέρουμε εμείς; Ποιος Κορεάτης ή Ρώσος «εκκλησιάζεται» στην υποτιθέμενη εκκλησία του; Σας παρακαλώ, όταν χρησιμοποιούμε κάποιους όρους, και μάλιστα ιερούς, θα πρέπει να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα».
Σεβασμιώτατε, δηλαδή αν καταλαβαίνω καλά προτείνουν την «οικονομία» αντί να υποστηρίξουν την θεραπεία της όποιας αντικανονικότητας; Δηλαδή εσείς ως Κανονικός Ποιμενάρχης να αποδεχθείτε την αντικανονικότητα χάριν της «οικονομίας»;
Το λέτε πολύ κομψά. Όμως, εάν θα θέλαμε να πούμε τα πράγματα με τ᾽ όνομά τους θα λέγαμε ότι μας εμπαίζουν ασύστολα. Ας μου επιτραπεί να σας αναφέρω ένα παράδειγμα από την Ινδονησία, παρόλο που δεν ανήκει εκκλησιαστικά στην δική μας αρμοδιότητα, αλλά είναι σχετικό με το θέμα μας. Κατά την συζήτησή μας για τον Ιουστίνο Κανγκ θέσαμε στο τραπέζι του διαλόγου και το θέμα του καθηρημένου από το Οικουμενικό Πατριαρχείου Δανιήλ Bamband Dwi Byantoro, για να τονίσουμε τις αντικανονικές πράξεις του Μητροπολίτου Ιλαρίωνος. Τους είπαμε ότι ο Ινδονήσιος Δανιήλ Byantoro γνώρισε την Ορθοδοξία στην Κορέα και βαπτίστηκε το 1984 υπό του τότε αρχιμανδρίτου Σωτηρίου Τράμπα κατά το διάστημα των σπουδών του πρώτου στην Σεοὺλ Κορέας. Στην συνέχεια με πλήρη υποτροφία σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού της Ελληνικής Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής, χειροτονήθηκε κληρικός από αρχιερέα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και λάμβανε μισθό από το Orthodox Eastern Mission του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου. Μας είπαν ότι όλα αυτά τα γνωρίζουν, αλλά, δυστυχώς, φαίνεται πως δεν μετράει τίποτα απ᾽ όλα αυτά στην συνείδησή τους. Διαφορετικά πώς εξηγείται το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του υπό του Οικουμενικού Πατριαρχείου ιεραποστολικού έργου στην Ινδονησία το οικειοποιήθηκε το Πατριαρχείο Μόσχας;
Πώς έγινε αυτό;
Αυτό έγινε δεχόμενος ο Μητροπολίτης Ιλαρίων τον Δανιήλ Byantoro μετά την καθαίρεσή του από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Και όχι μόνον αυτόν, διότι ο καθηρημένος Δανιήλ Byantoro παρέσυρε με το μέρος του και άλλους Ινδονήσιους κληρικούς, που ανήκαν στην δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Επιπλέον, ο Μητροπολίτης Ιλαρίων δεν πήρε μόνον τους ιερείς μας αλλά και τους ναούς και τις περιουσίες των ορθόδοξων κοινοτήτων που για να αγοραστούν και να φτιαχτούν ο Σεβασμιώτατος Σωτήριος, ως υπεύθυνος του Orthodox Eastern Mission, έκανε τον ζητιάνο στην Ελλάδα σε Ιεραποστολικούς Συλλόγους και ιδιώτες. Όλο αυτό το έργο το οικειοποιήθηκε, όπως ανέφερα, το Πατριαρχείο Μόσχας, αναγνωρίζοντας τις αντικανονικές και παράνομες πράξεις του Μητροπολίτου Ιλαρίωνος.
Είναι δε λίαν χαρακτηριστικό της μεθοδολογίας του διπλού παιχνιδιού που ακολουθούν οι αδελφοί μας, του διπλού παιχνιδιού, όπως το χαρακτηρίσατε προηγουμένως, ότι ο αντιπρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Υποθέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας π. Νικόλαος Balashov σε γράμμα του το 2009 έγραφε καθησυχαστικά πως «ο Μητροπολίτης Ιλαρίων καθόλου δεν επιθυμεί να ανατρέψει την κανονική αυθεντία της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως» και στο ίδιο γράμμα επίσης έγραφε «τώρα μελετούμε προσεκτικά την πρακτική πλευρά του θέματος, που συνδέεται με την κρατική κατοχύρωση της ορθοδόξου κοινότητος και της ιδιοκτησίας τους στην Ινδονησία»!
Θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει ως απίστευτα όσα μας περιγράφετε…
Απίστευτα αλλά, δυστυχώς, πέρα για πέρα αληθινά.
Εάν συναντούσατε κάποτε τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα τι θα του λέγατε;
Θα τον παρακαλούσα να σεβαστεί το έργο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στον Αμπελώνα του Κυρίου στις χώρες της Άπω Ανατολής και της Ανατολικής Ασίας. Να σεβαστεί ιδιαιτέρως τους κόπους του αοιδίμου Μητροπολίτου Νέας Ζηλανδίας κυρού Διονυσίου, ο οποίος ως Έξαρχος του Οικουμενικού Πατριαρχείου Ινδιών, Κορέας, Ιαπωνίας, Σιγκαπούρης, Ινδονησίας, Φιλιππίνων Νήσων και Χονγκ Κονγκ , παρόλα τα γεράματά του, εμόχθησε κατά τις επανειλημμένες περιοδείες του να ιδρύσει και εδραιώσει την Ορθόδοξη Εκκλησία στις χώρες αυτές. Να σεβαστεί επίσης τους κόπους του Σεβασμιωτάτου Σωτηρίου, που ίδρυσε πολλές από τις εκκλησίες και τις οποίες «ὡς ἀλλοτριοεπίσκοπος» κατέχει, όπως γράφει ο απόστολος Πέτρος. Θα του έλεγα ταπεινά: Σεβασμιώτατε, όλα όσα νέμεσθε στις χώρες αυτές «άλλοι μόχθησαν, κι εσείς μπήκατε εκεί να θερίσετε το δικό τους κόπο», για να θυμηθούμε το κυριακόν λόγιον. Θα του υπενθύμιζα επίσης την Παύλεια ιεραποστολική μέθοδο, όπως την διατυπώνει τόσο συγκινητικά στο 15ο κεφάλαιο της προς τους Ρωμαίους επιστολής του: «Πάντοτε φιλοτιμήθηκα να κηρύξω το ευαγγέλιο εκεί όπου δεν είχε ακόμη ακουστεί το όνομα του Χριστού, γιατί δεν ήθελα να οικοδομώ πάνω σε ξένα θεμέλια». Και τέλος, όπως λέω πρώτα στον εαυτό μου, θα του έλεγα ότι πλησιάζει ο καιρός να φύγουμε απ᾽ αυτό τον κόσμο. Ας μετανοήσουμε «ως καιρόν έχομεν μετανοίας», ώστε να μπορούμε να πούμε: «τον καλό αγώνα ανωνίστηκα, έτρεξα το δρόμο ως το τέλος, φύλαξα την πίστη».
Όπως τα λέτε θα είναι ένα θαύμα…
Να προσευχόμαστε και ο Θεός είναι μεγάλος. Γι αυτὸ ἄλλωστε ψάλλουμε «Τις Θεός μέγας ως ο Θεός ημών; συ ει ο Θεός ο ποιών θαυμάσια μόνος».
Σεβασμιώτατε, να επιστρέψουμε στη συνάντησή σας με την αντιπροσωπεία του Πατριαρχείου Μόσχας. Θα ήθελα να μας πείτε σε ποιο θέμα επιμείνατε περισσότερο…
Στο θέμα της κανονικότητας, κ. Παπαχρήστου, γιατί αυτό είναι μείζονος σημασίας για την ευόδωση της ορθόδοξης μαρτυρίας. Μ᾽ άλλα λόγια, επειδή είναι πλέον ή βέβαιον ότι το Πατριαρχείο Μόσχας προετοιμάζει εισπήδηση στην διακαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Κορέα και όχι μόνον, γι᾽ αυτό τους παρακαλέσαμε να μη καταστρέψουν την κανονική τάξη που υφίσταται ήδη στην Κορέα. Χάρη στις εμπνευσμένες πρωτοβουλίες και προσπάθειες του Σεβασμιωτάτου Σωτηρίου, στην Κορέα υπάρχει ένας Επίσκοπος για όλους τους πιστούς ανεξαρτήτως εθνικότητας και γλώσσας. Αυτή, όπως γνωρίζετε, ήταν η κανονική τάξη από την Αρχαία Εκκλησία μέχρι τον 19ο αιώνα, που λόγω του μεταναστευτικού κύματος από τις ορθόδοξες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης προς την Δυτική Ευρώπη και στην Αμερική κατ᾽ αρχήν, αντικαταστάθηκε από την αντικανονικότητα της υπάρξεως πολλών Επισκόπων διαφόρων εθνικοτήτων στην ίδια πόλη. Λες και είναι δυνατόν να υπάρχουν πολλοί φυσικοί πατέρες σε μια οικογένεια! Τους παρακαλέσαμε, επαναλαμβάνω, να μη χαλάσουν το μοντέλο της εν Κορέᾳ Εκκλησίας, αυτό δηλαδή που είναι και ο απώτερος σκοπός των Επισκοπικών Συνελεύσεων, κατόπιν της Πανορθόδοξης Απόφασης του 2009, για την επίλυση της κανονικής ανωμαλίας στην Ορθόδοξη Διασπορά. Ζητάμε το αυτονόητο, αλλά βλέπετε, πολλές φορές, το αυτονόητο δεν είναι και τόσο αυτονόητο για όσους φορούν εθνικιστικές παρωπίδες.
Μιλήσατε προηγουμένως για «εμπνευσμένες πρωτοβουλίες και προσπάθειες του Σεβασμιωτάτου Σωτηρίου». Μπορείτε να μας αναφέρετε τι ακριβώς έκανε ο Σεβ. Σωτήριος;
Σας ευχαριστώ για την ερώτηση. Αμέσως μετά την πτώση του Ανατολικού Μπλοκ την δεκαετία του ᾽90, ο Σεβασμιώτατος είχε την πρόνοια να ενδιαφερθεί για τους πρώτους οικονομικούς σλαβόφωνους μετανάστες, που άρχισαν να έρχονται στην Κορέα. Άρχισε να τους συγκεντρώνει έναν έναν, κατηχούσε και βάπτιζε τους αβάπτιστους, τελούσε γάμους στους αστεφάνωτους, και παράλληλα έμαθε να διαβάζει σλαβονικά για να τελεί σλαβονιστί την θ. Λειτουργία σε ιδιαίτερες λειτουργικές συνάξεις, που οργάνωνε κατ᾽ αρχήν στις μεγάλες εορτές της Εκκλησίας μας. Επιπλέον τους φιλοξενούσε στο Μοναστήρι μας της Μεταμορφώσεως και στον ξενώνα του Αγίου Νικολάου στην Σεούλ, και τους βοηθούσε οικονομικά, αλλά και σε θέματα εξευρέσεως εργασίας. Τέλος, έφτιαξε τον Ιερό Ναό του Αγίου Μαξίμου του Γραικού, τον θεμέλιο λίθο του οποίου έθεσε ο Παναγιώτατος Οικουμενικός μας Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος κατά την πρώτη του επίσκεψη στην Κορέα το 1995. Για να τελούνται, όμως, όλες οι Ιερές Ακολουθίες του έτους στα σλαβονικά και όχι εκ περιτροπής, φρόντισε να έρθει από το Πατριαρχείο Μόσχας ο Ιερομόναχος π. Θεοφάνης Κιμ, όπως ήδη αναφέραμε σε προηγούμενο σημείο της συνεντεύξεώς μας. Έτσι φθάσαμε στο ευχάριστο σημείο σήμερα οι Σλαβόφωνοι να έχουν ποιμαντική μέριμνα και φροντίδα όχι μόνον στην Σεούλ αλλά και σε όλες τις Ενορίες μας στην Ν. Κορέα. Οι Σλαβόφωνοι χαίρονται την λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας στην γλώσσα τους και τα παιδιά τους συμμετέχουν στα κατηχητικά σχολεία, στις χειμερινές και θερινές κατασκηνώσεις και γενικώς σε όλα τα προγράμματα της Μητροπόλεώς μας.
Τους παρακαλέσαμε, λοιπόν, για να επανέλθουμε στο αρχικό σας ερώτημα, να μη καταστρέψουν αυτό που ο Σεβασμιώτατος Σωτήριος δημιούργησε με τις ευλογίες του Οικουμενικού μας Πατριάρχη και την βοήθεια των Κορεατών Κληρικών και συνεργατών μας.
Επιπλέον τους συστήσαμε την προσοχή στο εξής σημείο, που είναι καίριας σημασίας για την Ιεραποστολή: Τους είπαμε πως διδάσκουμε ακατάπαυστα, προφορικά και γραπτά, ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι σε όλο τον κόσμο Μία. Εάν, ο μοι γένοιτο, δημιουργηθεί Ορθόδοξη Εκκλησία άλλης δικαιοδοσίας απ᾽ αυτήν του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Κορέα, τότε θα προκληθεί διπλό σκάνδαλο. Πρώτον, προς τους Ορθοδόξους Κορεάτες. Θα αναρωτιόνται, και με το δίκιο τους, σε ποια Εκκλησία πρέπει να πάνε. Και, δεύτερον, προς τους Ετεροδόξους και κυρίως προς τους Προτεστάντες. Δικαιολογημένα θα μας πουν: Είστε κι εσείς οι Ορθόδοξοι ένα από τα ίδια. Όπως κι εμείς είμαστε χωρισμένοι σε διαφορετικά εκκλησιαστικά κομμάτια, το ίδιο είστε κι εσείς χωρισμένοι στην ίδια πόλη σε διαφορετικές δικαιοδοσίες. Δεν είστε μία Εκκλησία όπως μας λέγατε.
Μπορεί όμως να σας αντιτάξουν το επιχείρημα ότι «εμείς θα είμαστε μόνον για την εξυπηρέτηση των Ρώσων»…
Αυτό το επιχείρημα είναι, το λιγότερο που μπορεί να πει κανείς, εκ του πονηρού. Διότι βάζουμε πάνω από την ενότητα της Εκκλησίας το εθνικό συμφέρον. Στην Κορέα δεν χρησιμοποιούμε ποτέ και πουθενά τον όρο Greek Orthodox Church, αλλά τον τίτλο Orthodox Metropolis of Korea. Και κάτω από την «ομπρέλα», επιτρέψτε μου την έκφραση, του Οικουμενικού Πατριαρχείου βρίσκουν στοργή και ανάπαυση ΟΛΟΙ οι Ορθόδοξοι που ζουν στην Κορέα. Από την Μητέρα Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως έχουμε μάθει να σκεφτόμαστε και να δρούμε οικουμενικά. Ο ομιλών π.χ. δεν στάλθηκε στην Κορέα από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως Έλληνας Επίσκοπος, αλλά ως Ορθόδοξος Επίσκοπος για να εργαστεί με το οικουμενικό πνεύμα της Ορθοδοξίας στην Εκκλησία του Χριστού, την παροικούσα εν Κορέᾳ.
Σκεφθείτε τι θα γίνει εάν μετά τους Ρώσους εγείρουν αξιώσεις δημιουργίας ενοριών στην αρχή και επισκοπών στην συνέχεια και οι αδελφοί μας Ρουμάνοι, Βούλγαροι, Σέρβοι, κ.λπ. γιατί κι αυτοί έχουν μετανάστες στην Κορέα. Θα έχουμε όχι Μία Εκκλησία, αλλά συνομοσπονδία εκκλησιών. Και τότε, αλλοίμονό μας, θα χάσουμε την δύναμη της ορθόδοξης μαρτυρίας μας προς την κορεατική κοινωνία.
Γι αυτό τον λόγο ακριβώς, λέμε προς κάθε άνθρωπο καλής θελήσεως: «Θέλεις να εργαστείς στην Κορέα; Ενδιαφέρεσαι ειλικρινά για την περαιτέρω επέκταση της Ορθόδοξης Εκκλησίας σ᾽ αυτή την χώρα; Έλα να συνεργαστούμε για την δόξα του Θεού, χωρίς καμμιά άλλη σκοπιμότητα, που υπαγορεύεται από πολιτικά ή εθνικιστικά ιδεολογήματα και εφάμαρτες σκοπιμότητες». Ορισμένοι απαντούν στην πρόσκλησή μας: «Θέλω, αλλά…» «Δεν έχει «αλλά» στο έργο του Θεού. Στον πηγαιμό για την διακονία του Ευαγγελίου βγαίνεις απροϋπόθετα. Εάν δεν νοιώθεις ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ΜΙΑ οικογένεια καλύτερα να μείνεις στο σπίτι σου. Αρκετή ζημιά έχει γίνει με τον εθνοφυλετισμό στην Ορθόδοξη Διασπορά. Δεν επιτρέπεται αυτό το καρκίνωμα να το μεταδώσουμε και στις νεόφυτες Εκκλησίες. Ελάτε με ταπεινό και θυσιαστικό φρόνημα να εργασθούμε μαζί «ινα ο λόγος του Κυρίου τρέχη και δοξάζηται». Υπάρχει εργασία για όλους γιατί «ο θερισμός είναι πολύς αλλά οι εργάτες λίγοι».
Δεν είναι κρίμα να σπαταλούμε πολύτιμο χρόνο και φαιά ουσία για την αντιμετώπιση αντικανονικών και διπλωματικών συμπεριφορών από το να ασχοληθούμε με το σωτηριολογικό έργο της Εκκλησίας μας; Δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία ότι πρόκειται για μεγάλη αμαρτία.
Από πότε άρχισαν οι διεκδικήσεις του Πατριαρχείου Μόσχας για την Κορέα;
Από πολύ παλιά. Σχεδόν αμέσως μετά την απελευθέρωσή τους από το κομμουνιστικό καθεστώς. Μέχρι σήμερα έχουν κάνει πολλές ενέργειες απ᾽ ευθείας, αλλά και μέσω της ρωσικής διπλωματίας.
Μπορείτε να μας αναφέρετε κάτι συγκεκριμένο από τα πολλά που ξέρετε;
Είκοσι πέντε χρόνια περίπου πριν, πρόσωπα του Τμήματος Εξωτερικών Υποθέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας ήρθαν σε επαφή με την διοίκηση του Εθνικού Συμβουλίου Εκκλησιών Κορέας (NCCK) και με επιστολή τους ζητούσαν να τους δοθεί ως δωρεά ένα πολύ μεγάλο χρηματικό ποσό εκείνη την εποχή για να κτίσουν ναό στην Σεούλ. Οι υπεύθυνοι του NCCK ζήτησαν την γνώμη της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Κορέα. Μας έδειξαν μάλιστα και την επιστολή που έλαβαν από το Τμήμα Εξωτερικών Υποθέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας. Τους εξηγήσαμε ότι διαθέτουμε ναό για τους Σλαβόφωνους και κατάλαβαν ότι δεν χρειάζεται να προβούν σε καμμία ενέργεια.
Σεβασμιώτατε, πολύς λόγος γίνεται τον τελευταίο καιρό για την Βόρεια Κορέα. Με την ευκαιρία αυτής της συνέντευξης θα θέλαμε να σας ρωτήσουμε για τον ορθόδοξο ναό, που βρίσκεται εκεί. Αλήθεια ποιος τον έκτισε;
Ο Ορθόδοξος Ναός της Αγίας Τριάδος στην Πιονγιάνγκ Β. Κορέας, κτίστηκε από την κυβέρνηση της Β. Κορέας, με απόφαση του πατέρα του νυν αρχηγού της χώρας. Από την Σεούλ ο Σεβασμιώτατος Σωτήριος, ως Μητροπολίτης τότε Κορέας, έστειλε τρεις φορές με κοντέϊνερ υλικά μεγάλης αξίας για το κτίσιμο και τον εξοπλισμό του ναού. Επίσης έστειλε και μεγάλο γερανό, που τον συνόδευσε ο ίδιος, για την εγκατάσταση του τρούλου. Ο Σεβασμιώτατος πήγε στην Βόρεια Κορέα ως κυρίαρχος Μητροπολίτης, αφού η Ορθόδοξη Μητρόπολη Κορέας περιλαμβάνει ολόκληρη την κορεατική χερσόνησο. Όταν ετοιμάστηκε ο Ναός, ο τότε Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Υποθέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας και νυν Πατριάρχης Μόσχας κ. Κύριλλος, με την υποστήριξη της Ρωσικής Πρεσβείας στην Βόρεια Κορέα, πήγε στην δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και αντικανονικώς εγκαινίασε τον Ναό. Από τότε μέχρι σήμερα οι αδελφοί μας Ρώσοι δημοσιεύουν σε διάφορες ιστοσελίδες, που δυστυχώς αναπαράγουν και ελληνικά sites, ότι ο ναός στην Πιονγιάνγκ ανήκει στο Πατριαρχείο Μόσχας, πράγμα αναληθές, όπως και οι ίδιοι οι Βορειοκορεάτες ομολογούν. Θα ήθελα επίσης να αναφέρω ότι η «Ορθόδοξη Επιτροπή του Ιερού Ναού Αγίας Τριάδος Πιονγιάνγκ», πέντε φορές είχε προσκαλέσει τον τότε Μητροπολίτη Κορέας Σωτήριο να επισκεφθεί την Βόρεια Κορέα. Την τελευταία φορά μάλιστα ο Σεβασμιώτατος Σωτήριος πήγε και λειτούργησε με ιερείς της Μητροπόλεώς μας στον νεόδμητο Ναό της Αγίας Τριάδος. Κατά την επίσκεψή του τα μέλη της Επιτροπής του εξέφρασαν τις θερμές ευχαριστίες του για την συμβολή του στην ανέγερση του Ιερού Ναού.
Ολοκληρώνοντας την συνέντευξη αυτή, θα θέλαμε Σεβασμιώτατε μια τελευταία σκέψη σας, ένα μήνυμά σας προς τους αναγνώστες μας.
Σας ευχαριστώ, κ. Παπαχρήστου, που μου δίνεται την δυνατότητα να κλείσω με κάτι μέσα απ᾽ την καρδιά μου. Κι αυτό είναι ότι αγαπάμε το Πατριαρχείο Μόσχας και τον Ρωσικό λαό και θλιβόμαστε ειλικρινά όταν βλέπουμε το Πατριαρχείο Μόσχας να εκπροσωπείται από ανθρώπους με κοσμικό φρόνημα και ανορθόδοξο ήθος. Ο Σεβασμιώτατος Σωτήριος εκτός των όσων έκανε στην Κορέα για τους Ρώσους, συνεχίζει, παρά το προχωρημένο της ηλικίας του να εργάζεται στην Πισιδία για τούς αδελφούς μας Ρώσους. Ανέφερα στην ρωσική αντιπροσωπεία κατά την συνάντησή μας ότι ο Σεβασμιώτατος Σωτήριος σε δίσεκτους καιρούς από οικονομικής απόψεως κατόρθωσε να κτίσει δύο ναούς στην Μητρόπολη Πισιδίας για την λειτουργική και ποιμαντική μέριμνα των Ρώσων που ζουν πλέον εκεί. Τοποθέτησε δύο Σλαβόφωνους ιερείς για την εξυπηρέτησή τους και ο ίδιος φροντίζει με κάθε τρόπο για την κατήχησή τους και την εν γένει πνευματική τους πρόοδο. Ας μου επιτραπεί να πω ότι από τα παιδικά μου χρόνια θυμάμαι τις προσευχές που κάναμε για τους Ρώσους και όλους όσοι βρισκόντουσαν στις τότε κομουνιστικές χώρες, αλλά και τον πόνο που νιώθαμε για τα μαρτύριά τους λόγω της Πίστης. Θα τελειώσω με αυτό που είπα και στον αρχιεπίσκοπο Σεργέι: Σας αγαπάμε, δεν έχουμε προσωπικά τίποτε μαζί σας, αλλά δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με όσα κάνετε, γιατί το διακύβευμα δεν είμαι εγώ, αλλά η Εκκλησία του Χριστού.